توکن غیر قابل معاوضه (NFT) چیست؟ و چگونه می‌توان آن را خرید؟

نویسنده: شاهو فریور

 

توکن‌ غیر قابل معاوضه یا NFT موارد استفاده‌ی زیادی دارد؛ از جمله گیمینگ، هنر و حتی کشت سود (ییلد فارمینگ)؛ اما NFT دقیقا چیست؟

NFT یا توکن غیر قابل معاوضه (Non-Fungible Token) نوعی خاص از توکن‌های رمزنگاری است که با استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین گونه‌ای دارایی دیجیتال ایجاد می‌کند که قابل تکثیر نیست.

توکن غیر مثلی با رمزارزهای شناخته‌شده‌ی قابل تعویض مانند بیت کوین (BTC)، اتر (ETH) یا مونرو (XMR) تفاوت دارد، برای مثال شما می‌توانید بیت کوینی را در مقابل بیت کوینی دیگر معاوضه کنید.

اگرچه استفاده از NFT-ها در صنایع مختلف وجود دارد، بیشتر در حوزه‌ی گیمینگ و کلکسیون دیجیتال استفاده می‌شوند و اغلب با استاندارد ERC-721 و روی بستر اتریوم ساخته می‌شوند، هرچند که در ۲۰۲۱ استفاده از توکن‌های غیر قابل معاوضه روی سایر بلاک‌چین‌ها مانند پروتکل BEP-721 بایننس اسمارت چین نیز شروع به توسعه کرد.

قابل معاوضه بودن یا مثلی بودن چیست؟

منظور از قابل معاوضه بودن یک دارایی یعنی بتوان آن را بدون افت قیمت با دارایی مشابهش معاوضه کرد. همچنین قابل معاوضه بودن ویژگی‌های یک سرمایه مانند قابل تقسیم بودن یا ارزش آن را تعیین می‌کند.

برای مثال یک اسکناس ۱۰ دلاری از لحاظ ارزش کاملا مشابه اسکناس ۱۰ دلاری دیگر است. وقتی شما اسکناسی ده دلاری از کسی قرض می‌گیرید، نیازی نیست دقیقا همان اسکناس را به او پس بدهید زیرا آن‌ها ارزش یکسان دارند.

توکن‌های قابل معاوضه (Fungible)، توکن‌هایی هستند که با هم قابل معامله شدن هستند و بهای آن‌ها ثابت می‌ماند. در حوزه‌ی رمزارز یک بیت کوین ارزشی معادل یک بیت کوین دیگر دارد و ارزش آن بدون توجه به صاحب یا تاریخچه‌اش ثابت است.

اما قضیه در مورد توکن‌های غیر قابل معاوضه فرق می‌کند، قیمت یک توکن NFT با هر توکن مشابه آن متفاوت است. ویژگی‌های فردی یکتا بودن آن‌ها را تعیین می‌کند، بنابراین آن‌ها همچون سرمایه‌های دنیای واقعی مانند سنگ‌های قیمتی، آثار هنری یا کلکسیونی غیر قابل معاوضه هستند. 

برای مثال بیایید فرض کنیم که من بلیتی سینما برای دیدن فیلم اخراجی‌های جدید را دارم و شما بلیت فیلم جنگ ستارگان را دارید، هر دوی ما بلیت داریم ولی آیا این بلیت‌ها قابل معاوضه هستند؟

بنابراین توکن‌های غیر قابل معاوضه مانند این بلیت‌ها، جلوه‌ی دیجیتال سرمایه‌هایی هستند که می‌توانند حاوی اطلاعاتی باشند که دارای کاربردهای گوناگون و ارزشی غیر قابل پیش‌بینی است.

 ویژگی‌ها و مزایای توکن‌های غیر قابل معاوضه

• کمیاب: ارزش توکن‌های غیر قابل معاوضه ناشی از کمیاب بودن آن‌ها است. اگرچه توسعه‌دهندگان NFT-ها هر اندازه بخواهند می‌توانند از این توکن‌ها بسازند؛ اما با محدود کردن تعداد آن‌ها، باعث افزایش نادر بودن آن‌ها می‌شوند.
• تقسیم نشدنی: اگرچه این امر قانون نیست ولی اغلب توکن‌های غیر قابل معاوضه به واحدهای کوچک‌تر تقسیم نمی‌شوند، یا کل یک اثر هنری دیجیتال را خریداری می‌کنید یا اصلا آن را نمی‌خرید.
• یکتایی: این مورد مهم‌ترین ویژگی یک NFT است. NFT-ها دارای زبانه‌ای (tab) از اطلاعات ثابت هستند که یکتا بودن آن‌ها را ثبت می‌کند. به این ویژگی به‌عنوان گواهی اصالت نگاه کنید.
• قابل انتقال: برخلاف توکن‌های قابل معاوضه قابل ترید، توکن‌های غیر قابل معاوضه در بازارهای خاصی خرید و فروش می‌شوند. بااین‌حال ارزش آن‌ها به منحصر‌به‌فرد بودنشان بستگی دارد.
• دارای اصالت: توکن‌های غیر قابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاک‌چین هستند، بنابراین می‎‌توانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید، زیرا ساخت چیزی جعلی در لجر تغییر ناپذیر نامتمرکز تقریبا محال است.
• حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفاده‌ی NFT از پلتفرم‌های نامتمرکز اشاره می‌کند که در آن هیچ مالکی داده‌ای را پس از ثبت نمی‌تواند تغییر دهد.

NFT ها چرا باارزش هستند؟

به لطف ظهور تکنولوژی بلاک‌چین، گیمرها و کلکسیونرها می‌توانند مالکان تغییرناپذیر آیتم‌های داخل بازی و سایر سرمایه‌های یکتا باشند و از آن‌ها پول نیز کسب کنند. در بعضی موارد بازیکنان می‌توانند سازه‌هایی مانند پارک‌ها را در دنیای مجازی بسازند و از آن کسب درآمد کنند، مانند بازی‌های The Sandbox و  Decentraland همچنین بازیکنان می‌توانند آیتم‌های دیجیتال تکی را که هنگام بازی به دست می‎‎‌آورند در بازارهای ثانویه بفروشند، مانند کاستوم‌ها (لباس‌های داخل بازی)، آواتارها و ارزهای داخل بازی.

هنرمندان می‌‎توانند آثار دیجیتال خود را به‌طور مستقیم به مخاطبان  و بدون نیاز به حراجی‌ها در سراسر دنیا بفروشند و از این طریق سهم بیشتری از سود حاصل از فروش را برای خود نگه دارند. همچنین حق تألیف (Royality) نیز می‌تواند به‌صورت هنر دیجیتال برنامه‌نویسی شود و هر بار که اثر هنری به مشتری جدیدی فروخته می‌شود، خالق اثر درصدی از سود فروش را دریافت می‌کند.

ویلیام شاتنر که با نام کاپیتان کرک در سری جنگ ستارگان شناخته شده است است، با ورود به عرصه‌ی آثار کلکسیونی دیجیتال و صدور ۹۰ هزار کارت دیجیتال از تصویر خودش روی فروشگاه بلاک‌چین WAX، به ازای هر کارت ۱ دلار دریافت کرد و هر بار که این کارت‌ها دوباره به فروش بروند از حق تألیف آن‌ها کسب درآمد می‌کند.

گران‌ترین توکن غیر قابل معاوضه کدام است

با شناخته‌تر شدن NFT-ها، گران‌ترین NFT دنیا نیز هر روز تغییر می‌کند. این عنوان قبلا توسط یکی از توکن‌‎های مجموعه کریپتو پانک (CryptoPunk) به نام شماره 6965 تصاحب شده بود که قیمتی برابر ۸۰۰ اتر (با احتساب اتر به قیمت ۲۰۰۰ دلار قیمتی بیش از ۱٫۶ میلیون دلار) داشت. اما در ۸ اسفند یکی از آثار هنرمندی به نام Beeple با قیمت ۶٫۶ میلیون دلار به فروش رفت و رکورد گران‌ترین NFT را شکست.

منبع : zoomit.ir